Gwamnonin Najeriya sun rattaba hannu kan wata yarjejeniyar fahimtar juna da kasar Sin domin bunkasa makamashin da ake iya sabuntawa da kuma kawo karshen matsalar makamashi da kalubalen samar da wutar lantarki a kasar.
An sanya hannu kan yarjejeniyar ne a sakatariyar kungiyar gwamnonin Najeriya (NGF) da ke Abuja babban birnin Najeriya.
Darakta Janar na dandalin Dr. Abdulateef Shittu ne ya sanya hannu a madadin shugaban kungiyar gwamnonin Najeriya Gwamna Abdulrahman Abdulrazaq na jihar Kwara.
Da yake jawabi a madadin shugaban kungiyar NGF gwamnan jihar Gombe Inuwa Yahaya ya ce MOU da sabuwar dangantakar da ke tsakanin bangarorin biyu za su karfafa tsarin hukumomin samar da makamashi na kananan hukumomin ta hanyar samar da tsaro da inganci da habaka tattalin arziki a fadin Jihohin kasar nan.
A cewar Gwamna Yahaya “Yana da matukar muhimmanci a amince da tafiyar sauyin da Najeriya ta fara yi a fannin samar da wutar lantarki mai dorewa, wanda ya hada da makamashin da ake iya sabuntawa musamman a kan dokar samar da wutar lantarki ta shekarar 2023.
“Wannan dokar da aka kafa ta nuna wani muhimmin lokaci ga yanayin makamashinmu tare da gabatar da sabbin tsare-tsare da ke da nufin bunkasa saka hannun jari da inganta amincin samar da wutar lantarki a fadin kasar nan.
Tun bayan zartas da dokar samar da wutar lantarki mun ga yadda ake ta yin gyare-gyare da gyare-gyare da nufin inganta bangaren makamashin mu.
“Muna ci gaba da samun hanyoyin samar da makamashi mai ma’ana, tare da karfafa haɗin gwiwar hanyoyin samar da makamashi mai sabuntawa wanda zai iya samar da wutar lantarki mai araha ga al’ummominmu” in ji shi.
Ya kuma bayyana cewa dokar ta kuma shimfida ginshikin inganta tsare-tsare don baiwa kamfanoni masu zaman kansu damar saka hannun jari da samar da hadin gwiwar jama’a da masu zaman kansu wani muhimmin bangare na samun nasarar aiwatar da manufofin sabunta makamashi a Najeriya.
“Dole ne mu amince da cewa wadannan ci gaban sun zo ne da irin kalubalen da suka fuskanta nakasu wajen samar da ababen more rayuwa da kudade da kuma matsalolin tsaro na ci gaba da kawo cikas ga ci gaba.Dole ne mu magance wadannan batutuwa tare da hadin gwiwa in ji shi.
“Ta hanyar haɓaka haɗin gwiwa tsakanin gwamnati, masu saka hannun jari masu zaman kansu, da masu ruwa da tsaki na duniya, za mu iya haɓaka sabbin hanyoyin samar da kuɗi, haɓaka ƙarfin aiki, da haɓaka abubuwan more rayuwa don ɗaukar sabbin hanyoyin samar da makamashi yadda ya kamata.
“A wannan mahallin, ina so in bayyana wasu sauye-sauyen da ake yi a cikin Jihohin Najeriya yayin da suke yunƙurin yunƙurin samar da makamashi masu fa’ida amma masu fa’ida.
Wadannan gyare-gyaren in ji shi suna da mahimmanci yayin da suke amfani da albarkatun kasa na musamman da kuma samar da sassauci don aiwatar da hanyoyin samar da hasken rana.
“Haɗin kai tsakanin shirye-shiryen jihohi da na tarayya zai zama mabuɗin don haifar da ingantaccen canji da kuma cimma burin mu na makamashi mai sabuntawa. NGF tana da babban Teburin Wutar Lantarki, wanda ya taka rawa kuma yana ci gaba da taka rawa a cikin kokarin da Jihohi ke yi yayin da suke ƙoƙarin aiwatar da Dokar Wutar Lantarki. Ƙungiyar ta ba da dandamali na tsayawa ɗaya don ba da tallafi ga jihohi yayin da suke yin aiki tare da aikin wutar lantarki.
Ya kara da cewa “Mun yi imanin cewa, wannan dangantaka da kungiyar makamashin kasa da kasa ta kasar Sin za ta sa kaimi ga bunkasuwar samar da makamashi a cikin kasar kuma NGF za ta yi amfani da mafi kyawun kokarinta wajen tallafa wa wadannan kokarin.”
Darakta Janar na kungiyar gwamnoni Dakta Abdullateef Shittu ya ce tun bayan zartar da dokar samar da wutar lantarki NGF ke taka rawar gani wajen bayar da goyon baya da kuma hada kan kokarin jihohi wajen aiwatar da dokar.
Ladan Nasidi.
