Shugaban jam’iyyar All Progressives Congress (APC) na jihar Ribas, ya zargi gwamna Siminialayi Fubara da jinkirta aiwatar da kuduri mai lamba takwas na kawo karshen rikicin siyasa a jihar.
Cif Tony Okocha ya bayyana haka ne yayin da aka ruwaito cewa rikicin siyasa ya faro ne a jihar a watan Oktoban 2023 lokacin da ‘yan majalisa 27 suka ce masu biyayya ga wanda ya gada Fubara, Nyesom Wike, suka yi barazanar tsige Gwamnan.
Rikicin ya kai makura inda aka kona harabar majalisar dokokin jihar a ranar 30 ga watan Oktoba.
Da yake nuna damuwa da wannan ci gaba, Shugaba Bola Tinubu ya shiga ya tattauna yarjejeniyar zaman lafiya don maido da zaman lafiya.
Zaman lafiya a siyasance
Shugaban na APC, yayin da yake mayar da martani kan yarjejeniyar zaman lafiya a wata hira da manema labarai a Fatakwal a ranar Lahadi, ya ce jinkirin aiwatar da yarjejeniyar bai dace da zaman lafiyar siyasa a Rivers ba.
Okocha, wanda ke wakiltar Ribas a Hukumar Raya Yankin Neja-Delta, NDDC, ya ce ci gaba da jinkirin rashin mutunta shugaban kasa da sauran ‘yan siyasa ne.
Da yake duba tarihin rikicin, Okocha ya ce rikicin siyasa ya faro ne tun lokacin da aka kona majalisar dokokin jihar, inda ya bayyana cewa da gangan ne wasu mutane a babban gida suka yi yunkurin hana ‘yan majalisar su zauna.
“Lokacin da lamarin ya kai ga gaci kuma ya kusa rikidewa zuwa ga gaggawa, an yi kira da yawa ga Shugaba Tinubu da ya shigo ciki.
“Shugaban daga baya ya gayyaci duk masu ruwa da tsaki daga bangarorin biyu kuma mun yi taro mai kyau ba tare da tsoratarwa, tsangwama, tursasa ko wata fa’ida da aka baiwa kowa ba.
“A yayin ganawar, Tinubu ya jaddada mahimmancin tabbatar da dimokuradiyya kuma ya zabi hanyar diflomasiyya.
“Bayan tattaunawar da aka yi, shugaban kasar ya gabatar da takardar shela mai lamba takwas sannan ya mika ta ga tsohon gwamnan Rivers Peter Odili.
“A kowane lokaci Odili ya karanta kowane batu daga cikin takarda, Tinubu ya shiga tsakani ya tambaye mu ko muna lafiya, kuma kowa ya amsa ‘e’.
“Bayan dukkan bangarorin sun amince da kudurin, Gwamna Fubara, mataimakinsa, Wike, ni kaina, shugaban jam’iyyar PDP a Ribas, mai ba shugaban kasa shawara kan harkokin tsaro, Nuhu Ribadu da Martins Amaewhule, shugaban majalisar wakilai, duk sun sanya hannu kan takardar.” tuna.
Jigon na APC ya ce bayan sanya hannu kan takardar, Fubara ya nemi kariya ga magoya bayansa daga cin zarafi, wanda shugaban kasar ya ba da tabbacin.
Ya ce abin takaici ne yadda wani taron dattawan da ake zargin ya yi tasiri a kan gwamnan ya kauce wa yarjejeniyar da ya rattaba hannu a kan son rai a gaban Shugaba Tinubu.
Okocha ya lura cewa a wasu lokuta gwamnan ya kan bada kai bori ya hau, a wani lokacin kuma ya kan bayyana kansa a matsayin ba shi da iko a kan sa da kuma gwamnatin sa.
“Gwamnan ya aiwatar da wasu kudurori guda shida da suka hada da janye dukkan kararrakin da ke gaban kotuna, sakin ‘yan majalisa, biyan alawus-alawus na ‘yan majalisa da kuma amincewa da Amaewhule a matsayin shugaban majalisa.
“Amma, ya ki aiwatar da wasu muhimman yarjejeniyoyin guda biyu – sake gabatar da kasafin kudin jihar a gaban ‘yan majalisa 27 da kuma gudanar da zaben kananan hukumomi,” in ji shi.
Okocha ya tuna cewa shugaban kasar ya sanar da Fubara cewa babu wasu mukamai da kundin tsarin mulki ya amince da su da za a yi amfani da su wajen shugabancin kananan hukumomi.
“Aapac,” Okocha ya bayyana.
Okocha ya bayyana cewa wa’adin shugabannin kananan hukumomin zai kare ne a ranar 10 ga watan Yuni, inda INEC ta bukaci ta gudanar da zabe kwanaki 60 kafin wa’adin shugabannin ya cika.
Ya soki salon mulkin Fubara tare da bayyana bukatar bin tsarin tsarin mulki da yarjejeniyoyin tabbatar da zaman lafiya da ci gaba.
Shugaban ya yi barazanar daukar matakin shari’a don tabbatar da bin doka, yana mai jaddada bukatar gudanar da mulki cikin lumana da bin doka.
Ya bayyana cewa a halin yanzu jihar tana “zauna kan tulun foda”.
“Don haka, ba za mu tsaya a gefe muna kallon sa yana karya yarjejeniyar doka da tsarin mulki ba; ba za mu bari Fubara ya raina ofishin shugaban kasa ba.
“Kaddamar da shugaban karamar hukuma ko shugaba daya tilo da zai sa ido a kan karamar hukuma, rashin gaskiya ne; Zaɓaɓɓun zaɓaɓɓun zaɓaɓɓu ne kawai doka ta amince da su.
“Ko da yake, ba a ba da lokacin aiwatar da kudurin ba, gwamnan ba zai iya tafiyar da jihar ba sai da kasafin kudi,” in ji shi.
Okocha ya yi ikirarin cewa Gwamna Fubara, wanda ya kasance “dan takarar da ba a yi tsammani ba a jam’iyyar PDP, ya hau kan karagar mulki bisa goyon bayan Wike”.
“Gwamnan ba dan siyasa ba ne, ma’aikacin gwamnati ne, amma Wike ya zauna a kan hancin ‘yan siyasa ya jefar da Fubara wanda ba shi da tarihin siyasa.
“Babu wanda ke bayar da mulki a banza ba tare da tattaunawa da wani abu ba; Fubara ya soke yarjejeniyar da aka kulla a cikin ɗakin kwana,” in ji shi.
Da yake mayar da martani, kwamishinan yada labarai da sadarwa na Rivers, Mista Joe Johnson, ya shawarci Okocha da ya mayar da hankali kan aikinsa a NDDC maimakon yaudarar jama’a.
Ya yi tambaya kan dalilin da ya sa aka tsayar da jigo a jam’iyyar APC kan kudurori biyu, musamman ganin cewa gwamnan ya riga ya yi aiki da shidda daga cikin kudurori takwas da aka amince da su a watan Disamba.
“Gwamnan ya tuno, kuma ya sake tura kwamishinonin da suka yi murabus, komawa mukamansu – wannan ma ya fi muhimmanci.
“Gov. Fubara ya kuma biya dukkan alawus-alawus da ake bin ‘yan majalisar 27.
“Idan gwamnan ya ki sakin kudade ga ‘yan majalisar amma ya ci gaba da wakilta musu kasafin kudi, wanne ne a cikin fifikon Okocha, zai fi kyau?”, ya tambaya.
Johnson ya nuna cewa Fubara ya aiwatar da sama da kashi 80 cikin 100 na yarjejeniyar, duk da cewa Shugaba Tinubu bai bayyana lokacin da za a cika ta ba.
“An amince da kudurori a watan Disamba kuma, a watan Fabrairu, Gwamna Fubara ya aiwatar da shela shida cikin takwas,” in ji shi.
Ya ce gwamnan yana aiki da kudurorin mataki-mataki. Ya kamata Okocha ya daina bin inuwa.
NAN/Ladan Nasidi.
