Gwamnatin Tarayyar Najeriya ta ce raguwar namun dajin na barazana ga ma’aunin yanayin muhalli.
Da yake jawabi yayin bikin ranar namun daji ta 2024 a ranar Talata a Abuja, Ministan Muhalli, Balarabe Lawal, ya yi kira ga mutane da su yi kokarin dinke barakar da ke tsakanin bil’adama da dabi’a.
Lawal ya ce ma’aikatar ta kasance a sahun gaba wajen tabbatar da kariya da kiyaye arziƙin namun daji da flora a Najeriya.
Taken Ranar Rayuwa ta Duniya ta 2024 ita ce “Haɗin Mutane da Duniya: Binciko Ƙirƙirar Dijital a cikin Kiyaye namun daji.
Ministan ya ce jigon ya nuna muhimmiyar rawar da fasaha ke takawa wajen kare namun daji masu daraja a Najeriya.
“A cikin yanayin yanayin dijital mai saurin canzawa a yau, ci gaban fasaha yana ba mu damar da ba a taɓa ganin irinsa ba don haɓaka ƙoƙarin kiyayewa da haɓaka alaƙa mai zurfi tsakanin ɗan adam da duniyar halitta.
“Daga tsarin sa ido na sassauƙa zuwa sabbin ƙididdiga na bayanai, kayan aikin dijital suna ƙarfafa mu don ƙarin fahimta, kariya, da adana namun daji.
“Tare, bari mu ninka ƙoƙarinmu da kuma amfani da ikon canza fasahar fasaha don samar da alaƙa mai ƙarfi tsakanin mutane da duniyarmu tare da kiyaye dukiyoyin da ba za a iya maye gurbinsu ba na duniyarmu ta halitta,” in ji shi.
Tun da farko, babban sakataren ma’aikatar muhalli Mahmud Kambari, ya ce ya zama wajibi a yi la’akari da irin muhimmiyar rawar da namun daji ke takawa wajen tabbatar da daidaiton yanayin muhalli da kuma dorewar rayuwa a doron kasa.
“Daga manyan giwaye da ke yawo a cikin Savannahs zuwa nau’ikan tsuntsaye masu launuka iri-iri da ke ƙawata sararin samaniyar mu, kowace halitta tana ba da gudummawa ga rikitaccen gidan yanar gizo na rayuwa wanda ke ɗorewa mu duka.
“Duk da haka, muna sane sosai game da barazanar da ke fuskantar namun daji kamar cinikin namun daji, farauta, lalata muhalli, gurbatar yanayi, da sauyin yanayi, da sauransu.”
Ya ce wadannan kalubalen sun haifar da raguwar yawan namun dajin, wanda hakan ke barazana ga daidaiton yanayin muhallin.
“Yana da mahimmanci mu bincika fa’idodin da aka samu daga sabbin abubuwa na dijital yayin da muke bikin ranar rayuwar daji ta duniya ta wannan shekara.
“A nan Najeriya, mun ga irin tasirin da ke tattare da fasahar zamani wajen kiyaye namun daji.
“Ayyukan da ke amfani da bayanan sirri na wucin gadi, nazarin bayanai, da kuma kimiyar jama’a sun ba mu damar tattara muhimman bayanai, shigar da al’ummomin cikin gida, da aiwatar da ayyukan kiyayewa da aka yi niyya.”
Kambari ya yi kira da a dauki matakin gaggawa ta hanyar hadin gwiwa, da saka hannun jari wajen inganta iya aiki, da inganta ayyuka masu dorewa wadanda za su tabbatar da kyakkyawar makoma ga namun daji da kuma al’ummomi.
“Bari in tunatar da duk wanda ya halarta cewa dukkanmu muna da hannu wajen kiyaye namun daji ta hanyar raba ilimin da muke da shi game da wadannan dabbobi.
“Komawar mu gida daga wannan taron dole ne ya wuce wannan bikin kuma a fassara shi zuwa ayyuka na zahiri,” in ji shi.
A nasa bangaren, Wakilin ofishin Majalisar Dinkin Duniya mai yaki da miyagun kwayoyi da laifuffuka (UNODC), Mista Oliver Stople, ya ce taken bikin na da matukar muhimmanci ga Najeriya.
Ya ce doka da jami’an tsaro ba za su iya samar da mafita ba muddin “ba za mu iya sake cusa soyayyar yanayi a cikin ‘yan Najeriya ba.”
Stople ya ce gwamnati, addinai, cibiyoyin gargajiya, da abokan huldar kasa da kasa, da dai sauransu, na da muhimmiyar rawar da za su taka wajen sauya zukata da tunanin mutane da na matasa.
NAN/Ladan Nasidi.