Ministan noma da samar da abinci na Najeriya, Sanata Abubakar Kyari ya ce ba makawa da bunkasa noman na matasa a cikin sauya tsarin abinci na noma.
Ministan ya bayyana cewa, kirkire-kirkire, fasaha, tallafi na kudade da kasuwanci suna da matukar muhimmanci ga Tsaron Abinci, Ci gaban Tattalin Arziki, da Tsarin Noma mai Dorewa.
Minista Kyari ya bayyana haka ne, a yayin wani babban taron bunkasa noma na matasa a Najeriya don sauya tsarin samar da abinci ta hanyar FGN/NDDC/IFAD Livelihood Improvement Family Enterprises Niger Delta (LIFE-ND) Project da aka gudanar a Abuja, Nigeria.
Kyari ya bayyana cewa, matasa masu aikin noma, wadanda ke da hazaka da jajircewa, suna kan gaba wajen samar da noma, tun daga madaidaicin noma zuwa kayan aikin gona na AI, noman da ba ta da kasa, hanyoyin samar da kudade da biyan kudi, kasuwannin dijital da sarrafa kayan gona.
Ya yi nuni da cewa, “suna kan gaba tare da kirkire-kirkire da kuma sadaukar da kai wajen samar da ci gaba mai dorewa kuma a shirye suke su canza tsarin noma, samar da rayuwa mai nagarta da samar da ci gaban tattalin arziki mai hade da al’ummarmu, Nijeriya.”
Ministan ya bayyana cewa “ta hanyar zuba jari mai mahimmanci da kuma karfafa haɗin gwiwa tare da ƙungiyoyin jama’a, kamfanoni masu zaman kansu da abokan ci gaba, mun riga mun nuna tabbacin ra’ayi.”
“Mun yi gwajin samfuran noma da matasa ke jagoranta, fadada ayyukan noma da samar da ayyukan noma da kuma amfani da kayan aikin dijital don haɗa manoma da kasuwanni da kuɗi, suna nuna abin da ake iya cimma lokacin da manufofin suka dace da manufa”, in ji shi.
Kyari ya bayyana matakan bunkasa aikin noma na matasa a fadin kasar, wadanda suka hada da bude filaye da albarkatu masu amfani ga matasa manoma, fadada damar samun hada-hadar kudi, lamunin da kuma hanzarta tallafawa ci gaban kasuwanci – jagoranci tare da karfafa tsarin kasuwa ta hanyar dandamali na dijital, da sauransu.
Ministan ya jaddada bukatar karfafa muhimman ginshikan tallafi, wadanda suka hada da inganta samar da filayen noma da samar da tallafi ga matasa, sabbin hanyoyin samar da kudade na sana’o’in noma da matasa ke jagoranta, da fadada ayyukan ci gaban kasuwanci, da tsarin hada-hadar noma na matasa da kasuwanni.
Kyari ya kuma jaddada mahimmancin matakan daidaita yanayi da ingantaccen tsarin sa ido, kimantawa da koyo don bin diddigin ci gaba da raba darussa a bainar jama’a.
Kyari ya bayyana cewa ”FGN/NDDC/IFAD ta taimaka wa Kamfanonin Inganta Rayuwar Iyali a yankin Neja Delta shaida ce da kwakkwarar shaida da ke nuna wannan tunani da dabara”.
Ministan ya yi kira ga “dukkan ‘yan wasa – ma’aikatun gwamnati da hukumomi, cibiyoyin hada-hadar kudi, abokan ci gaba, kamfanoni masu zaman kansu, malamai, kungiyoyin manoma, da kuma, mafi mahimmanci, matasa masu aikin gona – da su hada hannu”.
Ya yi kira ga masu ruwa da tsaki ”Bari mu daidaita abubuwan da za mu iya domin a samu lada a cikin kasada da kuma raba nasara. Bari mu gina muhallin halittu inda haɗin gwiwar ke rufe gasa da kuma inda kowane matashi agripreneur ke da damar da ya dace don ba da gudummawa ga ci gaban ƙasarmu‘
Ministan ya godewa ‘’abokan cigaba, kamfanoni masu zaman kansu, da kuma zakaru marasa adadi da suka rigaya sun taimaka mana a wannan tafiya. Amincewar ku da haɗin gwiwar ku sun ba mu kwarin gwiwa cewa haɓaka aikin noman matasa ba kawai mai yiwuwa ba ne amma ba makawa”. Ajawabinsa na maraba, Sakatare na dindindin, Dokta Marcus Ogunbiyi ya bayyana cewa, ” makasudin wannan taron ya dace da dabarun gwamnatin tarayya na sake mayar da aikin noma a matsayin sashe mai inganci, samar da wadata, da gasa – wanda zai iya rage rashin aikin yi, kara zurfafa kima, da kuma ba da gudummawa sosai ga ci gaban kasa.”
Dokta Ogunbiyi ya ce, ‘‘Muna hasashen yanayin noma inda matasa masu aikin noma suka fito ba kawai a matsayin mahalarta ba, amma a matsayin masu kirkire-kirkire, masu daukar ma’aikata, da shugabannin masana’antu a fannin sarrafawa, dabaru, fasaha, da bunkasa sarkar kima.”
Ya yi nuni da cewa ”LIFE-ND na da gaske kuma na musamman ne tare da tsarin samar da kayan aiki wanda ke renon matasa masu aikin gona ta hanyar: Haɓaka fasaha da koyar da sana’o’in hannu, Tsarin jagoranci ta hanyar masana’antar agribusinesses. Samun damar yin amfani da kayan aikin dijital da fasahar zamani, haɗin gwiwar kasuwa, da haɗin sarkar ƙima”.
A yayin kada kuri’ar nasa na godiya, Ko’odinetan ayyukan inganta rayuwar iyali – Neja Delta, Dokta Abiodun Sanni ya bayyana cewa ‘’ Shirin LIFE-ND ya nuna cewa idan aka yi la’akari da yadda ya dace, Najeriya za ta iya sauya al’ummarta matasa daga masu neman aikin yi zuwa masu samar da arzikin noma masu iya sauya tsarin abinci na kasa.
Ya ce, ”muna da tabbacin cewa tare da tsayin daka, da fadada hadin gwiwa, da kuma dabarun da aka gabatar, LIFE-ND za ta rikide ta zama abin koyi na kasa don wadatar aikin gona, samar da abinci, da juriyar tattalin arziki”.
Ya bayyana cewa ta hanyar LIFE-ND Project ” sama da ayyuka 23,751 kai tsaye a tsakanin al’ummomin karkara, karuwar kudaden shiga na gida da matsakaicin kashi 50 cikin 100 na masu amfana, yana ba da gudummawa ga rage talauci da juriya ga al’umma.
Aisha. Yahaya, Lagos
