Najeriya Ta Yi Asarar Dala Biliyan 46 Ga Barayin Mai – Kakakin Majalisa

Shugaban Majalisar Wakilai, Hon Tajudeen Abbas ya ce Najeriya ta yi asarar dala biliyan 46 kwatankwacin Naira tiriliyan 16.25 sakamakon satar danyen mai tsakanin shekarar 2009 zuwa 2020.

 

 

Ya bayyana haka ne a taron jin ra’ayin jama’a na kwamitin wucin gadi kan bukatar binciken satar danyen mai da asarar kudaden shigar da ake samu daga bangaren mai da iskar gas a Najeriya.

 

 

Ya ce, barazanar satar danyen man fetur ya shafi ci gaban da ake hakowa a kasar, inda Najeriya ke asarar kashi 5 zuwa 30 na yawan danyen mai a kullum.

 

Ya ce abin takaici ne yadda shugabannin hukumomin gwamnati ke kasa fitowa a zaman majalisar wakilai.

 

 

Shugaban majalisar wanda ya lura cewa kwamitocin majalisar kananan hukumomi ne masu cikakken iko, ya ce sun cancanci duk wani hadin kai da girmamawa daga shugabannin hukumomin gwamnati da na masu zaman kansu.

 

 

Ya ce babban kalubalen inganta hako danyen mai a Najeriya shi ne babban satar mai da ya addabi fannin tsawon shekaru ashirin da suka gabata.

 

Abbas wanda ya samu wakilcin k Hon Alhassan Doguwa ya bayyana cewa Najeriya a yau tana fuskantar babban matsalar kudi da ta taso daga satar man fetur da ke bukatar hada hannu da masu ruwa da tsaki domin kawar da su.

 

 

“Duk da haka, dole ne mu yarda cewa satar danyen mai ya kawo cikas ga ci gaban da ake hako mai a Najeriya. An ruwaito cewa Najeriya tana asarar tsakanin kashi 5% zuwa 30% na danyen mai da take hakowa a kullum. Alkaluman da aka samu ta hanyar rahoton shekara na wata kungiya mai fafutukar tabbatar da masana’antu ta Najeriya (NEITT) ta nuna cewa yawan man da Najeriya ke hakowa ya ragu daga ganga miliyan 2.51 a kowace rana a shekara ta 2005 zuwa ganga miliyan 1.77 a kowace rana a shekarar 2020. Rahoton NEITI ya kuma nuna cewa farashin danyen mai ya kai ganga miliyan 619. an sace dala biliyan 46 a cikin lokacin 2009-2020. Najeriya na ci gaba da kasa cimma kasonta na yau da kullun kamar yadda kungiyar kasashe masu arzikin man fetur ta OPEC ta gindaya. A baya-bayan nan, an rage kason OPEC na Najeriya daga ganga miliyan 1.742 a kowace rana zuwa ganga miliyan 1.38 a kowace rana. Amma duk da haka, har yanzu kasar na fafutukar ganin ta cimma wannan kason domin yawan abin da ake nomawa a kullum ya kai ganga miliyan 1.184 a kowace rana da ganga miliyan 1.249 a kowace rana a watan Mayu da Yuni 2023 bi da bi. A matsakaita, abin da ake samarwa na yau da kullun yana da nisa daga hasashen kasafin kuɗi na miliyan 1.69 a kowace rana. Ma’anar hakan na bayyana a cikin tabarbarewar tattalin arziki da kasar ke fuskanta.Majalisar wakilai ta damu cewa idan ba a dauki kwararan matakai cikin gaggawa kasar za ta iya jefa kasar cikin wani mawuyacin hali na kasafin kudi sakamakon raguwar kudaden shigar da ake samu daga bangaren mai da iskar gas da satar danyen mai ke haifarwa ba. Majalisar tana sane da kokarin da gwamnatocin baya suka yi na magance matsalar satar danyen mai,” inji Abbas.

 

 

Ya kuma ce majalisar na sane da cewa an kafa runduna da dama, kwamitoci na musamman, da kuma kwamitocin bincike a baya, wanda kowanne ya samu sakamako da shawarwari masu yawa.

 

 

 

Ladan Nasidi.