Kotun Duniya Za Ta Ci Gaba Da Sauraren Karar Mamayar Da Isra’ila Ke Yi Wa Yankunan Falasdinawa

Kotun kolin Majalisar Dinkin Duniya a yau litinin ta bude mako na ci gaba da sauraren shari’ar sakamakon mamayar da Isra’ila ta yi wa yankunan Falasdinawa, inda sama da jihohi 50 za su yi jawabi ga alkalan.

Ministan harkokin wajen Falasdinu Riyad al-Maliki ne zai fara magana a shari’ar da ake yi a kotun duniya da ke birnin Hague.

A cikin 2022, Babban taron Majalisar Dinkin Duniya ya nemi kotu don ba da shawara, ko ra’ayi mara izini, game da mamaya.

Yayin da Isra’ila ta yi watsi da irin wannan ra’ayi a baya, tana iya yin ta’azzara kan matsin lamba na siyasa kan yakin da take ci gaba da yi a Gaza, wanda ya yi sanadin mutuwar Falasdinawa akalla 29,000, a cewar jami’an kiwon lafiya na Gaza, tun ranar 7 ga watan Oktoba.

Daga cikin kasashen da za su halarci zaman sauraren karar har da Amurka – babbar mai goyon bayan Isra’ila, Sin, Rasha, Afirka ta Kudu da Masar. Isra’ila ba za ta yi ba, ko da yake ta aika da rubuce-rubucen lura.

Sauraron karar dai wani bangare ne na yunkurin Falasdinawa na ganin hukumomin shari’a na kasa da kasa su yi nazari kan halin da Isra’ila ke ciki, wanda ya kara zama cikin gaggawa tun ranar 7 ga watan Oktoba.

Sun kuma zo ne a daidai lokacin da ake ci gaba da nuna damuwa game da farmakin da Isra’ila ta kai ta kasa a kan birnin Rafah na Gaza, mafaka ta karshe ga Falasdinawa sama da miliyan guda bayan da suka tsere zuwa kudancin yankin domin kaucewa hare-haren Isra’ila.

Isra’ila ta kwace yankunan Yammacin Gabar Kogin Jordan da Gaza da kuma Gabashin Kudus na Falasdinu mai dimbin tarihi da Falasdinawa ke son a samu kasa a yakin 1967. Ta fice daga Gaza a shekara ta 2005, amma, tare da makwabciyarta Masar, har yanzu tana iko da iyakokinta.

Wannan dai shi ne karo na biyu da Majalisar Dinkin Duniya ta bukaci kotun ta ICJ, wacce aka fi sani da Kotun Duniya, ta ba da shawarar ba da shawara kan yankin Falasdinawa da ta mamaye.

A watan Yuli na shekara ta 2004, kotun ta gano cewa katangar raba Isra’ila a yammacin kogin Jordan ya saba wa dokokin kasa da kasa kuma ya kamata a ruguje, ko da yake yana nan har yau.

A yanzu an bukaci alkalai da su sake nazarin “mamayan Isra’ila, matsuguni da mallake su… gami da matakan da ke da nufin sauya fasalin al’umma, hali da matsayin birnin Kudus mai tsarki, da kuma daukar doka da matakan nuna wariya.”

Tun shekara ta 1967, Isra’ila ta fadada matsugunan Yahudawa a Yammacin Gabar Kogin Jordan – matakin da Falasdinawa suka ce ya kawo cikas ga kafa kasar Falasdinu. Har ila yau, ta mamaye gabashin birnin Kudus a wani mataki da akasarin kasashe ba su amince da shi ba.

REUTERS/Ladan Nasidi.