Gwamnatin Najeriya Ta Bada Hakuri Domin Kawo Karshen Rikicin Manoma Da Makiyaya

Gwamnatin Najeriya ta yi kira da a yi hadin gwiwa tsakanin bangaren dabbobi da amfanin gona a matsayin hanyar kawo karshen rikicin manoma da makiyaya a kasar.

 

Gwamnati ta kuma baiwa bangaren kiwon dabbobi tabbacin samun ingantattun kudade.

 

Ministan Noma da Raya Karkara a Najeriya Dr. Mohammad Abubakar ne ya yi wannan kiran a taron yankin da ake ci gaba da yi kan kalubalen tsaron bil’adama da na yanayi da kuma magance rikicin manoma da makiyaya a fannin kiwo a Abuja, babban birnin Najeriya.

 

Yayin da yake gabatar da jawabin bude taron, Dakta Abubakar ya bayyana wasu hanyoyin da sauyin yanayi ke haifar da rikicin manoma da makiyaya a Najeriya da yankin yammacin Afirka.

 

“A shiyyar arewa maso gabashin Najeriya alal misali, muna ganin mummunan tasirin da karancin ruwa a cikin “Tafki cikin hamada” tafkin Chadi ya haifar da rayuwar fiye da mutane miliyan 45 da ke zaune a cikin Basin.

 

Sanin kowa ne cewa manoman noma da masunta da musamman manoman dabbobi da sauran mutanen da ke kewayen tafkin sun dogara ne da shi wajen samun walwala da walwala.

 

“Wasu sakamakon bushewar tafkin Chadi shine karuwar tashe-tashen hankula a yankin sakamakon gasar karancin albarkatun kasa tsakanin masunta, manoma da makiyaya,” in ji Ministan.

 

A cewarsa “Wannan mummunan yanayi ya kara ta’azzara sakamakon ayyukan ta’addancin Boko Haram a yankin, ‘yan fashi da garkuwa da mutane domin neman kudin fansa wanda a yanzu ya mamaye sauran sassan kasar nan a Najeriya da makwaftan kasashe.” 

 

Daidaito Tsakanin Sassan

 

Dokta Abubakar wanda ya bayyana cewa akwai bukatar daidaito tsakanin sassan biyu, dabbobin za su fi samun kulawa ta fuskar samar da kudade da kuma kamar yadda ake noman noma.

 

“Muna tafe da hanyoyi daban-daban na tallafawa fannin kiwo kamar yadda ake bai wa manoma wanda hakan ya hada da tallafi da kayayyakin lamuni wanda hakan zai kawo daidaito a dukkan alaka tsakanin manoma da makiyaya,” in ji shi.

 

A nasa jawabin, Gwamnan jihar Kebbi, Abubakar Bagudu wanda ya yi tsokaci kan wasu batutuwan da ya kamata a yi la’akari da su yayin da yake magance rikicin manoma da makiyaya, ya ce lamarin abu ne da ba za a yi watsi da shi ba.

 

Ya ce daya daga cikin batutuwan shi ne wadanda ke da hannu a sana’ar shanu wadda ta kasance babbar harkar tattalin arziki a Najeriya ba sa la’akari da inganci sai yawansu.

 

“Lokacin da mutane ke magana game da kiwo, sai su manta cewa babban abin da ya fi daukar hankali a harkar kiwon dabbobi a Najeriya lamari ne da masu hannu da shuni a kasar nan ba su damu da inganci ba. Suna magana game da adadin, adadin shanun adadin shanu a gidansu yayin da Elite za su ci gaba da magana game da ingancin naman sa da samfurin, na yi imani har sai an kalli wannan batu da mahimmanci kuma a magance, Muna iya samun matsaloli da yawa na dogon lokaci don magancewa kuma ba ma yin addu’a akan hakan, ”in ji Gocernor.

 

A cewarsa, akwai bukatar a daina ganin makiyaya na yawo da shanu domin yadda rayuwarsu ke tafiya da shanu daga wuri zuwa wuri yana da illa ga ingancin naman sa da na kiwo.

 

Ya ce, “A halin da ake ganin aikin renon yara aiki ne na al’adu da kuma wani bangare na rayuwar jama’a baki daya, sai dai idan ba mu magance wannan batu ba ko shakka babu abin da hankali ya sanya a gaba zai ci gaba da yin tsayin daka. Idan aka yi la’akari da kasashen da suka ci gaba a duniya da kuma yadda suke sarrafa masana’antar, ya shafi yawa ne, ya shafi ingancin kayayyakin. Mun yi magana game da kayan kiwo, mun yi magana game da ingancin naman sa. Misali, ya zama ruwan dare saniya guda ta samar da kimanin lita 30 zuwa 40 na madara kowace rana. Amma gadar da muke da ita a nan Nijeriya, ka gane cewa da wuya ka samu lita uku a kan me?”

 

Gwamna Bagudu ya yabawa kokarin ministan noma na tarayya wajen gudanar da taron kasashen yankin tare da bayyana cewa yana da matukar muhimmanci wajen samar da abinci ba a Najeriya kadai ba, har ma a yankin yammacin Afrika.