A baya-bayan nan ne hukumar kula da irin shukar noma ta kasa NASC a Najeriya ta horas da masu sa ido kan iri masu lasisi, LSI, don tabbatar da amfani da irin na rogo mai inganci a wani bangare na kokarin inganta wadatar abinci a kasar.
A yayin kaddamar da wani shirin horaswa na kwanaki biyu a garin Ibadan na jihar Oyo, Daraktan hukumar ta NASC, Dakta Ishiak Khalid, wanda ya samu wakilcin kodinetan shiyyar Kudu maso Yamma, Dokta Adekunle Adeseko ya jaddada muhimmancin wannan shiri.
Shirin, wanda aka gudanar tare da haɗin gwiwar Cibiyar Aikin Noma ta Ƙasashen Duniya, IITA, an yi masa lakabi da ‘Gina Ƙirar Rogo mai Dorewa ta Tattalin Arziki (BASICS-II) don Masu duba iri na Rogo.’ domin amfanin irin rogo.”
Khalid ya bayyana cewa hukumar NASC ta tsara taki wajen tabbatar da iri na rogo a yammacin Afirka. Ana ci gaba da ƙoƙarin haɓaka aiki ta hanyar aiwatar da takaddun shaida na dijital, mai da hankali musamman kan rogo ta hanyar amfani da na’urar gano iri.
Ya bukaci masu sa ido kan iri masu lasisi, LSI, da su tabbatar da bin ingancin iri, yana mai jaddada sa ido kan yadda majalisar ke sa ido kan ayyukan ‘yan kasuwar iri na yau da kullun.
Da yake magance kalubalen takardar shaidar rogo a yankin Kudu maso Yamma, Khalid ya lura da yadda sabbin ‘yan kasuwan iri ke daukar matakin da bai dace ba. Ya yi nuni da cewa, a yankin Kudu maso Yamma, NASC tana hada sabbin masu noman rogo da masu sarrafa rogo wadanda ba su fahimci bukatar yin rijistar gonar rogo a kan na’urar tantance iri domin tabbatar da inganci.
Bangaren iri na yau da kullun
A cewarsa, “wani kalubalen shine samar da irin rogo daga bangaren iri na yau da kullun. Kwayoyin rogo suna tafiya daga wannan wuri zuwa wani ko dai a yayin da manoma ke musanya ko kuma ba a kula da su ba saboda raunin tsarin aiwatar da iri wanda ya hada da dabaru a cikin al’umma ba tare da la’akari da yanayin lafiyarsa ba.”
Dakta Khalid ya jaddada cewa wayar da kan jama’a ita ce babbar hanyar shawo kan wadannan matsaloli. Ya kuma bayyana matsalolin kudi da majalisar ke fuskanta wajen wayar da kan jama’a kan bukatar noman rogo ta hanyar amfani da iri maimakon tsiro na tsofaffin shuke-shuken da ake son noma saiwar.
Khalid ya kara jaddada mahimmancin hadin gwiwa tare da yabawa hadin gwiwa da gidauniyar Bill and Melinda Gates, wadanda ke taimakawa wajen tabbatar da manufofin majalisar.
Jami’in hukumar Basics-ll, NASC, Dakta Bankole Osho-Lagunju, ya bayyana cewa, karkasa tsarin tabbatar da ingancin iri wani sabon salo ne da hukumar ta NASC ke la’akari da shi saboda karancin ma’aikata idan aka kwatanta da yadda ake samun karuwar masu noman iri a kasar nan.
Ya ce, “Samun horar da ma’aikata irin wannan zai taimaka wa jami’an NASC, samar da tabbaci mai inganci kusa da jama’a da kuma sanya shi a hankali tare da samar da kudaden shiga ga wadanda ke aiki.”
Agronigeria/Ladan Nasidi.
Leave a Reply