Tsaro, Samar Da Aikin Yi Sune Shugaba Ya Bai Wa Fifiko A Yayin Gabatar Da Kasafin Kudi Na 2024

Shugaban Najeriya, Bola Ahmed Tinubu ya ce kasafin kudin shekarar 2024 da aka gabatar ya ba da fifiko ga tsaron kasa, tsaron cikin gida, ci gaban jarin bil Adama, samar da ayyukan yi na cikin gida da kuma tsaro.

 

 

 

A jawabin da ya yi a taron hadin gwiwa na Majalisar Dokoki ta kasa kan kudirin kasafin kudin 2024 a ranar Laraba a Abuja, Shugaba Tinubu ya ce, samar da daidaito a fannin tattalin arziki, inganta yanayin zuba jari, da rage fatara, su ne abubuwan da suka sa a gaba a kasafin kudin 2024.

 

 

 

Shugaba Tinubu ya ce za a yi wa tsarin tsaron cikin gida garambawul domin inganta ayyukan tabbatar da doka da oda da nufin kare rayuka da dukiyoyi da kuma saka hannun jari a fadin kasar nan.

 

 

 

Shugaban na Najeriya ya ci gaba da cewa kasafin kudin da aka gabatar zai kuma ba da kulawa ga yara inda ya kara da cewa jarin dan Adam ya kasance mafi muhimmanci ga ci gaban kasa.

 

 

 

“Domin inganta aikin kasafin kuɗin mu, gwamnati za ta mai da hankali kan tabbatar da ƙimar kuɗi, da riƙon amana. Dangane da haka, za mu kara yin aiki kafada da kafada da abokan ci gaba da kuma kamfanoni masu zaman kansu.

 

 

 

“Domin magance batutuwan da suka dade a fannin ilimi, za a aiwatar da wani tsari mai dorewa na bayar da tallafin ilimin manyan makarantu, ciki har da tsarin lamuni na dalibai da aka tsara zai fara aiki nan da Janairu 2024,” in ji shugaban.

 

 

 

Da yake magana kan tattalin arziki, Shugaba Tinubu ya ce, ingantaccen yanayin tattalin arziki yana da matukar muhimmanci a yunkurin gwamnatin shi na samar da jarin masu zaman kansu da kuma hanzarta bunkasar tattalin arziki; saboda haka gwamnatin shi za ta ci gaba da aiwatar da matakan kasuwanci da zuba jari domin samun ci gaba mai dorewa.

 

 

 

“Muna sa ran tattalin arzikin zai bunkasa da mafi ƙarancin kashi 3.76, sama da matsakaicin hasashen duniya. Ana sa ran hauhawar farashin kayayyaki zai daidaita zuwa kashi 21.4 cikin 100 a shekarar 2024. A cikin shirya kasafin kudin shekarar 2024, babban burin mu shi ne ci gaba da dorewar harsashin mu na ci gaban tattalin arziki mai dorewa. Muhimmiyar mayar da hankali kan wannan kasafin kuɗi da tsarin kashe kuɗi na matsakaicin lokaci shine yunƙurin Najeriya na samun kyakkyawar makoma.

 

 

 

“Muna jaddada haɗin gwiwar jama’a da masu zaman kansu, mun samar da dabaru domin yin amfani da jari mai zaman kan shi domin manyan ayyukan more rayuwa a makamashi, sufuri, da sauran sassa. Wannan alama ce mai mahimmanci mataki domin rarrabuwa da gaurayar makamashin mu, haɓaka inganci, da haɓaka hanyoyin samar da makamashi. Ta hanyar rarraba albarkatu domin tallafawa sabbin tsare-tsare da sanin muhalli, muna da nufin sanya Najeriya a matsayin jagorar yanki a cikin motsi na duniya domin samar da makamashi mai tsabta da dorewa.

 

 

“Yayin da muke tunkarar taron sauyin yanayi na COP28, wani muhimmin lokaci na aiwatar da ayyukan sauyin yanayi a duniya, na umurci hukumomin gwamnati da su yi aiki tukuru domin ganin an samar da kudade masu yawa da za su karfafa canjin makamashin Najeriya. Ya zama wajibi mu yi amfani da wannan damar domin jawo hankulan abokan huldar kasa da kasa da zuba jari wadanda suka dace da manufofin mu na kasa. Ina kira ga wakilanmu da su ba da himma wajen baje kolin ci gaban da muka samu a yunkurin samar da yanayi mai dacewa da ayyukan makamashi mai dorewa.

 

 

 

“Tare, za mu yi ƙoƙari domin ganin Najeriya ta fita daga COP28 tare da alƙawura na gaske, tare da ƙarfafa sadaukarwar mu ga makoma inda makamashi ba wai kawai ke haifar da ci gaba ba har ma da kula da muhalli,” in ji shi.

 

 

 

Shugaban ya jaddada cewa an amince da farashin man fetur na mazan jiya na dalar Amurka 77.96 a kowace rana da kuma kiyasin hako mai na ganga miliyan 1.78 a kowace rana bayan an yi nazari sosai kan yadda kasuwar mai ta duniya ke tafiya da kuma canjin Naira zuwa Dalar Amurka Naira 750,a 2024.

 

 

 

Da yake bayani kan kasafin kudi na shekarar 2024, shugaban ya ce: “A bisa ga jimillar kashe kudi naira tiriliyan 27.5 ga gwamnatin tarayya a shekarar 2024, wanda ba bashi ba a kai-a kai ya kai naira tiriliyan 9.92 yayin da ake hasashen biyan bashi na naira tiriliyan 8.25 kuma babban abin kashewa ya kai naira tiriliyan 8.7. Najeriya dai ta jajirce wajen ganin ta cika bashin da ake bin ta. bashi da aka yi hasashe shine kashi 45% na jimlar kudaden shiga da ake sa rai.

 

 

 

“An yi hasashen gibin kasafin kudin zai kai naira tiriliyan 9.18 a shekarar 2024 ko kuma kashi 3.88 na GDP. Wannan ya yi kasa da gibin Naira tiriliyan 13.78 da aka samu a shekarar 2023, wanda ke wakiltar kashi 6.11 na GDP. Za a yi asarar gibin ne ta hanyar sabbin rancen da ya kai Naira tiriliyan 7.83, da Naira biliyan 298.49 daga kudaden da aka samu daga hannun gwamnati, da kuma Naira tiriliyan 1.05 da za a yi amfani da su wajen lamuni da kasashen biyu da aka samu domin wasu ayyukan raya kasa na musamman.”

 

 

 

Shugaba Tinubu ya ce gwamnatin shi ta ci gaba da jajircewa wajen samar da yalwar arziki da wadata a fannin tattalin arziki, ya kara da cewa: “Muna duba shirye-shiryen saka hannun jari na zamantakewa don inganta aiwatar da su da kuma tasiri. Musamman ma, za a faɗaɗa aikin Safety Social Safety na ƙasa don samar da kuɗin da aka yi niyya ga gidaje marasa galihu da marasa galihu.

 

 

 

Ya kuma ce za a yi kokarin ci gaba da shawo kan matsalar kudi ta hanyar aiwatar da muhimman sauye-sauye na harkokin hada-hadar kudi.

 

 

 

Shugaban ya yaba da kudurin kishin kasa na Majalisar Dokoki ta 10 na hada kai da bangaren zartarwa kan aikin sabunta fata ga ‘yan Najeriya da kuma cika alkawuran da aka yi wa mafi yawan al’ummar Afirka.

 

 

“Yayin da kuka yi la’akari da kiyasin Kasafin Kudi na 2024, mun yi imanin cewa za a gudanar da tsarin bitar ‘yan majalisa da nufin ganin mun dawo da abin da muke so zuwa kasafin kudin Janairu zuwa Disamba. Ba ni da tantama cewa za a yi muku jagora bisa muradun dukkan ’yan Najeriya. Dole ne mu tabbatar da cewa kawai ayyuka da shirye-shirye tare da fa’idodin adalci an ba su izinin shiga cikin Kasafin kuɗi na 2024. Bugu da kari, ayyuka da shirye-shiryen da suka yi daidai da ka’idojin sassa na MDAs da kuma wadanda za su iya tabbatar da manufar gwamnatin mu ya kamata a sanya su cikin kasafin kudin,” in ji shugaban.

 

 

 

Ladan Nasidi.