Wani Farfesa a Sashen Ilimin Kimiyyar Zamani na Jami’ar Ilori da ke Arewacin Najeriya, Abdulraheem Yusuf ya ce idan har Najeriya zata ci gaba da rayuwa a matsayin kasa, dole ne ta hada da manhajojin nazarin zamantakewa a kowane mataki na ilimi.
Farfesa Yusuf ya bayyana haka ne a lokacin da yake gabatar da lacca na farko na Cibiyar mai taken ‘Sadar da Jama’a ko Wayar da Kan Jama’a.
Ya jaddada cewa wata babbar hanya ta ingizawa da kuma tarbiyyantar da ‘yan kasa ita ce ta hanyar dawo da karatun al’umma a kowane mataki na ilimi, don ganin Nijeriya ta samu ci gaba mai inganci.
Ya ce “dan kasa mai ladabi yana kiyaye dokokin kasa ba tare da an lura da shi ba kuma yana bin ƙa’idodin ɗabi’a.”
A cewar shi, koyar da ilimin zamantakewa da alama ita ce hanya daya tilo da za a magance matsalolin kasa Najeriya don yarjejeniyar siyasa da tattalin arziki.
“Zai kawar da bambance-bambancen yanki da na kabilanci tare da samar da dunkulewar Nijeriya tare da jagoranci mai nagarta.
“Idan ba tare da jajircewa, da’a da kuma jagoranci a kowane mataki ba, babu wani shiri na aiki da zai yi nasara, ko ta yaya za a ga. Mun saba ganin cewa mafi yawan wadanda ke rike da madafun iko ba su da kwarewar da ake bukata, sannan wadanda ke da wannan fasahar ba su da mukamai.
Wannan lamarin ya haifar da rashin ingantaccen shugabanci da kuma takaicin ‘yan kasa,” Malamin ya bayyana.
A cewar shi, ‘yan Najeriya suna karya doka ne kawai saboda suna son cin gajiyar wasu mutane da bai kamata ba.
Farfesa Yusuf ya ce; “Domin samun mulki, mun ci amanar kanmu, muna sabunta rashin fata a kowane zabe, muna sayar da kuri’unmu don zaben ‘yan tsaka-tsaki, masu karya alkawari da shugabannin da ba su da inganci, muna ba da takaddun shaida don samun mulki, muna tsalle ko yin watsi da layukan da muke bukata, muna tara abubuwan bukata don kara farashin, kamar yadda ake yawan samun karancin man fetur.”
Farfesa Yusuf ya bayyana nazarin zamantakewar al’umma a matsayin batun da ya shafi kimar kasa, shugabanci, bin doka, hadin kai, daidaito, lamari da gaskiya, kuma da adalci.
Ya ce wadannan kayan aiki ne masu inganci don ci gaban kasa kuma suna zama masu karfafa gwiwa ga ‘yan Najeriya don tallafawa hadin kan kasa, sani da zaman lafiya.
Malamin ya ci gaba da cewa, “an yi taka tsantsan a zababbun batutuwan da suka shafi zamantakewa kamar fataucin miyagun kwayoyi, rashin tsaro, talauci, rashin aikin yi, kungiyoyin asiri da fataucin bil’adama a cikin batun ya bayyana cewa ba wai kawai ya ba da haske kan wadannan kalubale ba, har ma yana samar da mafita a matsayin daliban da suka samu wadannan darajar gine-ginen suna girma zuwa ƴan ƙasa masu karɓuwa da kuma alhaki.”
Masanin ilimin ya ce samun kyakkyawar fahimta game da nazarin zamantakewa zai taimaka wajen zabar mutane masu aminci da masu kula da su zuwa mukamai yayin da daliban da suka dauki nauyin karatun zamantakewa za su zama shugabanni mafi kyau kuma ana sa ran suyi aiki don inganta rayuwar wasu.
Da yake yin kwatancen ilimin da zamantakewa, Farfesa Yusuf ya ce tun lokacin da aka fara ilimin farar hula a Najeriya a watan Satumba na 2007, haƙƙinmu sun fi samun kulawa fiye da kimarmu a matsayinmu na ƴan ƙasar.
Ya ce “ilimin jama’a yana ƙoƙarin koya wa mutane dabi’un dimokuradiyya, ƙa’idodi da ayyukan shari’a. Yana taimaka wa ɗalibai su fahimci ra’ayin cewa waɗanda ba su iya karatu ko kuma suna da iyakacin sanin haƙƙoƙinsu na doka ba za su iya amfani da su ba. ”
Masanin ilimin, duk da haka, ya ba da shawarar cewa, ya kamata a sake dawo da ilimin zamantakewa, koyar da shi yadda ya kamata da kuma yin nazari sosai a kowane mataki na ilimi, yayin da dole ne a sake nazarin tsarin karatunsa akai-akai don yin la’akari da sauyi a cikin al’umma, abubuwan da ke ciki, da fasaha don saduwa da canje-canjen bukatun mutane da al’umma.
Leave a Reply