Zimbabwe: Kungiyar Amnesty ta saki fursunoni saboda cunkoson gidajen yari

Kasar Zimbabwe ta fara sakin fursunoni sama da 4,000 karkashin afuwar da shugaban kasar ya yi wanda hukumomin kasar suka ce zai taimaka wajen rage cunkoso a wasu gidajen yari masu cunkoso.

 

 

Kimanin fursunoni 800 ne aka sako ranar Juma’a daga gidan yari na tsakiya da kuma gidan yarin Chikurubi da ke babban birnin Harare. Gidan yari a wasu sassan kasar sun fara sakin fursunonin da suka cancanci yin afuwar a ranar Alhamis, in ji kakakin gidan yarin Zimbabwe Meya Khanyezi.

 

 

Ta ce afuwar “zai taimaka sosai wajen rage yawan gidajen yarin.” Fursunoni na Zimbabwe suna da “ikon 17,000 amma suna da fursunoni sama da 20,000.”

 

 

A baya dai tsoffin fursunonin sun koka kan cunkoso da sauran munanan yanayi kamar rashin abinci da kuma kula da lafiya. A baya dai Amnesty International ta bayyana yanayin a matsayin “abin takaici.” Al’ummar Kudancin Afirka mai mutane miliyan 15 a kai a kai na amfani da afuwar da shugaban kasar ya yi don rage cunkoso a gidajen yari.

 

 

Wani wanda ya ci gajiyar wannan afuwar na baya-bayan nan, John Mafararikwa, wanda ke zaman daurin watanni 17 bisa samunsa da laifin sata, ya bayyana jin dadinsa.

 

 

“Yana da cunkoso, kuma abincin ba shi da kyau. Mafi yawan lokuta, za mu ci abincin da aka shirya ba tare da man girki ba,” in ji mai shekaru 71, yayin da ya hau motar gidan yari ta dauke shi da sauran masu cin gajiyar afuwar daga gidan yarin na Harare.

 

 

Waka, raye-raye, da addu’o’i ne aka yi bikin. Wasu mutanen da suka tsufa sun yi tafiya tare da taimakon crutches. ’Yan ƙaramin rukuni sun saka rigunan kammala karatun digiri bayan sun karɓi difloma a nazarin Littafi Mai Tsarki.

 

 

‘Yancin Fursunoni Mata

 

 

A gidan yari mafi girma na Chikurubi, fursunoni mata da aka saki sun rungumi jami’an gidan yarin, yayin da maza suka garzaya bayan wata budaddiyar motar da ke jiran daukar su daga gidan yari. Wasu kuma sun godewa shugaban kasar Emmerson Mnangagwa da ya nuna masa jinkai ciki har da sufetan gidan yarin Chikurubi.

 

 

“Ina godiya ga shugaban kasa, mai girma shugaban kasa Comrade E.D Mnangagwa bisa wannan shirin. Ya yi babban aiki, kuma ya yi wa waɗannan uwayen abu mai kyau. Hakan ya nuna cewa mahaifinmu, shugaban kasa, yana da mata a zuciya,” in ji Mavis Dzimbanhete.

 

 

Duk matan da aka daure saboda laifukan da ba na tashin hankali ba, kuma sun cika kashi uku na hukuncin da aka yanke musu za a sake su. Za a saki masu fama da rashin lafiya ba tare da la’akari da laifin da aka aikata ba, yayin da fursunoni makafi da kuma “waɗanda ke fama da ƙalubale da ba za a iya kula da su a gidan yari ba” an yanke musu sauran hukunce-hukuncen da aka yanke musu.

 

 

” Fursunonin ‘yan shekaru 60 zuwa sama da kuma matasa na daga cikin wadanda suka ci gajiyar afuwar,” yayin da wadanda aka yanke musu hukuncin kisa shekaru 10 da suka gabata an mayar da hukuncin daurin rai da rai.

 

 

Har yanzu dai Zimbabwe na da hukuncin kisa amma ba a rataye kowa ba tun shekara ta 2005. A baya dai shugaba Emmerson Mnangagwa ya ce bai amince da hukuncin kisa ba.

 

 

Wadanda suke zaman gidan yari amma sun shafe shekaru 20 a gidan yari suma za a sake su.

 

 

Fursunonin da suka aikata munanan laifuka kamar kisan kai, satar motoci, safarar mutane da laifukan jima’i amma kuma sun cika kashi uku cikin hudu na hukuncin da aka yanke musu, ana kuma sake su. “Wadanda aka kulle saboda laifuka kamar cin amanar kasa, fashi da makami, tashin hankalin jama’a, da zagon kasa ga kayayyakin wutar lantarki ba su cancanci a sake su ba.”

 

 

L.N