Ministan kula da ma’aikatar MIN Farfesa Muhammad Pate, ya bayyana cewa Najeriya na da damar zama cibiyar samar da alluran rigakafi a cikin gida a Nahiyar Afirka. Pate ya bayyana hakan ne a Abuja yayin da yake zantawa da manema labarai kan Sabunta Kiwon Lafiya da Jin Dadin Jama’a a Najeriya.
KU KARANTA KUMA: Jihar Legas ta fara allurar rigakafin cutar daji a cikin jadawalin rigakafi na yau da kullun
Ministan ya bayyana yawan al’ummar Najeriya, kwararrun ma’aikata, da masana’antar harhada magunguna da ake da su a matsayin abubuwan da za su taimaka wajen bunkasa bangaren samar da alluran rigakafi a kasar.
“A kan samar da alluran rigakafi na cikin gida, kamar yadda kuka sani har zuwa lokacin da na dawo a matsayin minista zan yi aiki tare da GAVI, wata kungiya ta kasa da kasa da aka kirkira a 2000 don inganta samun sabbin alluran rigakafin da ba a yi amfani da su ba ga yaran da ke zaune a kasashe mafi talauci a duniya. Kuma GAVI kuma yana tsara kasuwannin rigakafin. Abin da ke bayyane shi ne cewa siffanta kasuwa shine babban kayan aiki. Najeriya tana da mutane sama da miliyan 200 kuma wannan babbar kasuwa ce. Muna da niyyar jawo wannan buƙatar kuma da fatan za mu yi amfani da wannan don inganta masana’antun cikin gida, “in ji shi.
Ya kuma lura cewa cutar ta COVID-19 ta nuna mahimmancin samar da allurar rigakafi a cikin gida da kuma bukatar kasashen Afirka su kasance masu dogaro da kansu a wannan fanni.
“Idan ba mu samar da fiye da kashi 30 cikin 100 na magungunanmu na magunguna ba, bari mu yi tunanin ilimin halittu, kamar alluran rigakafi, wanda zai ɗauki ɗan lokaci kaɗan. Akwai shirye-shiryen da aka riga aka kafa na shekaru 15 zuwa 16 da suka gabata kuma har yanzu ba a samar da adadin alluran rigakafin a nan ba, ”in ji shi.
Sai dai ya ce akwai kalubalen da ya kamata a shawo kan lamarin, kamar rashin zuba jari da ababen more rayuwa, shingen tsare-tsare, da karancin hanyoyin samun fasaha da kwarewa.
“Samar da allurar ba wani abu ba ne da za mu ce za mu yi nan da watanni biyu ko uku . Amma, abin da za mu iya tabbatar wa ‘yan Nijeriya shi ne, nan ba da dadewa ba, za su ji abin da muke yi a wannan fage, ta yadda nan da wani lokaci Nijeriya za ta iya kammala dogaro da wasu kayayyakin kiwon lafiya idan ba duk kayayyakin kiwon lafiya ba ne,” inji shi.
Ya yi kira da a kara hadin gwiwa tsakanin gwamnatoci, da kamfanoni masu zaman kansu, da abokan hulda na kasa da kasa don tallafawa ci gaban masana’antar allurar rigakafin a cikin gida a Najeriya da ma Afirka baki daya.
“Za mu iya samar da wasu abubuwan da muke bukata kuma mu sami wasu daga cikin abubuwan da ba mu da su. Kusan dukkan kasashen suna bukatar wasu kasashe ma, don haka ba zan iya cewa za mu samar da kashi 100 ba amma abin da nake cewa shi ne, za mu samar da wasu daga cikin abin da za mu iya, kuma za mu iya samu daga wasu kasashe,” inji shi. .
Da yake magana kan bukatar samar da alluran rigakafin, ministan ya ce kasar za ta yi amfani da dabarun ta na cutar shan inna.
“Tare da cutar shan inna da rigakafi na yau da kullun a kasar, mun kunna kwamitin sarakunan gargajiya na Arewa kuma sun fadada wurin zuwa shugabannin addini, gidaje da iyalai. Babu iyaye da za su tsallake damar kare ɗansu idan sun fahimci ƙimar rigakafin. Za su ƙi ne kawai idan ba su sani ba., ko kuma ba a samun maganin alurar riga kafi idan ma’aikacin lafiya ya yi rashin kunya ko kuma idan sarkar sanyi ba ta aiki. “
Ya ce ma’aikatar ta kudiri aniyar fadada kwamitin Sarakunan Gargajiya na Arewa kan kiwon lafiya a matakin farko domin ya zama na kasa baki daya tare da hada dukkan sarakunan gargajiya a fadin kasar nan.
Maimuna Kassim Tukur