Za Mu Sake Tsarin Ilimin Najeriya Domin Cimma Bukatun Al’umma – Minista

Ministan Ilimi Farfesa Tahir Mamman ya ce gwamnati na kokarin ganin an sake farfado da harkar ilimi a matakin farko da na manyan makarantu domin biyan bukatun al’umma.

 

 

 

Ya ce a cikin shekarun da suka gabata an samu tazara mai yawa tsakanin abin da ake koyarwa a makarantu da abin da masana’antu/tattalin arzikin kasar ke bukata don biyan bukatun al’umma, don haka aka tsara taswirar hanya.

 

 

 

Farfesa Mamman ya bayyana haka ne a wajen taron masu ruwa da tsaki na kasa kan bunkasa taswirar tsarin ilimin Najeriya 2024-2027 a Anuja, Najeriya.

 

 

 

Ya ce rashin hadin kai tsakanin harkar ilimi da masana’antu ya haifar da rashin aikin yi da Najeriya ke fama da shi a halin yanzu.

 

 

 

A cewarsa, tsarin ilimin Najeriya a tsawon shekaru yana da tsoma baki da yawa amma ba a cimma burin da ake so ba

 

 

 

“Mun dade muna daukar matakai a bangarorin ilimi ta hanyar kwamitoci da dama da sauran su amma har yanzu muna inda muke a yau.

 

 

 

“Muna da matasanmu a can a matsayin wadanda suka kammala karatun digiri amma ba su da aikin yi. Wannan ya faru ne saboda tsarin iliminmu bai da alaƙa da al’ummarmu ko tattalin arzikinmu. Ba za mu iya zama haka har abada ba,” in ji shi.

 

 

 

Dangane da wannan batu, ministan ya ce an shirya taron ne domin samar da mafita mai amfani da za a iya aiwatarwa a gaba.

 

 

 

“Muna nan a yau mun gane wannan matsalar. Mun ce dole ne a yi wani abu game da shi.

 

 

 

“Matsalar ta kasance tana fuskantar gibin da ke tsakanin manufa da hangen nesa da kuma ainihin abin da ke faruwa a kasa.

 

 

 

“A koyaushe akwai kyawawan manufofi akan takarda amma matsalar ita ce mutanenmu ba sa ganin waɗannan manufofin a ƙasa. Ba sa ganin an magance matsalolin.

 

 

 

“Mutane sun daina ganin amfanin tura ‘ya’yansu makaranta domin iyaye suna da dalibai 4 ko 5 da suka kammala karatu ba tare da aikin yi ba,.

 

 

 

“Dalilin haka shi ne, ingancin ilimin da suke samu bai hada su da masana’antu ba.

 

 

 

“Har ila yau, muna da koke-koke daga masana’antar cewa muna korar wadanda suka kammala karatunsu da ba su da aikin yi. Ba za mu iya ci gaba a haka ba har abada.

 

 

 

“Wannan shi ya sa muke cewa bisa ga umarnin shugaban kasa, dole ne mu samar da wani abu da zai taimaka mana wajen shiryar da mu, da shiryar da aiwatarwa, da kuma samar da ayyuka da tsare-tsare masu tsauri da kowa zai iya yi masa jagora a yayin gudanar da ayyukan. zaman wannan gwamnati.

 

 

“Ya kamata makarantu su zama wuraren da ake amfani da ilimin,” in ji shi.

 

 

Ya ce an gaggauta kwamitin ne bisa wa’adin da aka ba shi domin a samu isasshen lokacin aiwatar da shi.

 

 

 

Ta yadda nan da shekaru uku masu zuwa za mu sake dawo da tsarin ilimin Najeriya tun daga matakin farko zuwa manyan makarantu,” inji shi.

 

.

 

Ya yi kira ga gwamnatocin Jihohi da su hada kai su hada kai da Gwamnatin Tarayya domin cimma manufofin da aka sanya a gaba domin Jihohin da ke kula da ilimin farko.

 

 

 

A nasa jawabin shugaban kwamitin majalisar kan ilimin jami’o’i, Honorabul Abubakar Fulata, ya bukaci a kara albashin malamai.

 

 

 

Ya bayar da shawarar a rika biyan malaman makarantun Firamare N250,000 ga malaman makarantun firamare, malaman sakandare N500, 000 da kuma naira 1,000,000 ga malaman jami’o’i a kowane wata.

 

 

 

Ya yi kira da a yi amfani da harsunan asali wajen koyarwa da koyo a makarantu maimakon Ingilishi kamar yadda ake yi a Rasha, Faransa da China.

 

 

 

Ya kuma goyi bayan kiran kafa dokar ta-baci a fannin ilimi, yayin da ya yi kira da a ware kashi 25 cikin 100 na kasafin kudin ga fannin, inda ya yi alkawarin cewa za a yi la’akari da taswirar hanya yayin samar da dokoki ga fannin a majalisar dokokin kasar.

 

 

 

A madadin abokan huldar ci gaba, Dilip Parajuli na Bankin Duniya ya bukaci kwamitin taswirar hanya da ya yi la’akari da yadda za a samu sana’o’i a wani bangare na abin da ya kamata dalibai su koyo a gaba yayin da ‘yan Najeriya miliyan 4 ke yaye makarantu a duk shekara zuwa kasuwar kwadago.

 

 

 

“Hakazalika, ya kamata a yi la’akari da abubuwan more rayuwa, inganci da ingancin malamai, tura zuwa yankunan karkara, da kuma samar da kudade,” in ji Dilip.

 

 

 

Mataimakiya ta musamman ga shugaban kasa Bola Tinubu kan harkokin siyasa, Hadiza Bala ta ce akwai bukatar daukar nauyin kalubalen da ake fuskanta a fannin ilimi, musamman a fannin samar da kudade.

 

 

 

Ta yi alkawarin ba shugaban kasa goyon baya don samun nasarar gudanar da taswirar hanya da aiwatarwa.

 

 

 

Ladan Nasidi.