Zaben Zimbabwe: Tsohon Shugaban Kasa Jonathan Zai Isa Harare A Ranar Asabar

Tsohon shugaban kasa Goodluck Jonathan zai bar Abuja-Nigeria zuwa Harare ranar Asabar domin sa ido kan babban zaben kasar Zimbabwe da aka shirya gudanarwa a ranar 23 ga watan Agusta.

 

Jonathan zai jagoranci tawagar sa ido ta hadin gwiwa ta kungiyar Tarayyar Afirka (AU) da kasuwar gamayya ta Gabas da Kudancin Afirka (COMESA) na Jihohin.

 

Hakan na kunshe ne a cikin wata sanarwa da shugaban hukumar ta AU, Mista Moussa Mahamat, ya fitar kuma ya bayyanawa manema labarai ranar Juma’a a Abuja.

📢 𝐌𝐄𝐃𝐈𝐀 𝐀𝐃𝐕𝐈𝐒𝐎𝐑𝐘:

The arrival of the head of the AU-COMESA joint Election Observation Mission, H.E. @GEJonathan, in Zimbabwe 🇿🇼 #ZimDecides2023#ZimElections2023

🔗https://t.co/AYFmEA8kph@_AfricanUnion@comesa_lusaka pic.twitter.com/62cyVlbEwL

— African Union Political Affairs Peace and Security (@AUC_PAPS) August 18, 2023

 

Tawagar hadin gwiwa ta AU da COMESA, a cewar Mahamat, ta kunshi masu sa ido na gajeren lokaci 73 da kuma tawagogi uku na kwararrun harkokin zabe, wadanda za su shiga ayyukan sa ido kan zaben daga ranar 16 ga watan Agusta zuwa 29 ga watan Agusta a Zimbabwe.

 

Ya ce manufar tawagar masu sa ido a zabukan AU da COMESA ita ce samar da sahihin rahotanni ko tantance ingancin zaben da aka yi daidai da juna.

 

Wannan, a cewar Mahamat, ya hada da lura da matakin da gudanar da zabukan ya cika ka’idojin shiyya, nahiya da na kasa da kasa na zabukan dimokuradiyya.

 

Wannan dai shi ne karo na hudu da Jonathan zai jagoranci tawagar sa ido kan zaben AU tun daga shekarar 2016, bayan da ya jagoranci tawagar kasashen Tanzaniya da Mozambique da kuma Zambia.

 

“Tawagar masu sa idon ana sa ran za ta ba da shawarwarin inganta zabukan da za a yi nan gaba bisa sakamakon binciken; nuna hadin kai da goyon bayan kungiyar AU kan zaben Zimbabwe da tsarin dimokuradiyya don tabbatar da cewa gudanar da zaben dimokiradiyya, sahihin zabe da lumana ya taimaka wajen tabbatar da mulkin dimokradiyya, zaman lafiya da kwanciyar hankali a kasar,” in ji Mahamat.

 

Shugabar kungiyar ta AU ta kuma ce, hadin gwiwar AU da COMESA EOM za ta hada kai da masu ruwa da tsaki da dama tare da lura da shirye-shiryen karshe da yadda za a gudanar da zabe.

 

Mahamat ya kara da cewa tawagar masu sa ido za ta fitar da sanarwar ta na farko bayan ranar zabe.

 

Ya ce za a gudanar da wannan aiki ne karkashin dokokin kungiyar AU da na COMESA da ke kula da gudanar da zabe wadanda manufarsu ita ce inganta shugabanci nagari a tsakanin sauran manufofin dimokuradiyya.

 

“Haɗin gwiwar AU da COMESA EOM sun zana aikinsu daga kayan aikin AU da COMESA daban-daban, mafi mahimmanci: Dokokin Tarayyar Afirka don sa ido da sa ido kan zaɓe (2002); Sanarwar OAU/AU kan ka’idojin gudanar da zabukan dimokuradiyya a Afirka (2002); Yarjejeniya Ta Afirka Kan Hakkokin Dan Adam da Jama’a (1981); Yarjejeniya ta Afirka kan Dimokuradiyya, Zabe da Mulki (2007); da kuma ka’idojin lura da zabukan COMESA da sauransu,” inji shi.

 

Mahamat ya ce ya kuma yi daidai da buri mai lamba 3 na ajandar AU ta 2063, da ke da nufin tabbatar da shugabanci na gari, da dimokuradiyya, da mutunta hakkin dan Adam, da adalci, da bin doka da oda.

 

Kwanan nan ne hukumar zaben kasar Zimbabwe da gwamnatin kasar ta gayyaci masu sa ido na cikin gida da na waje zuwa rumfunan zaben kasar.

 

Tuni dai sauran tawagogin masu sa ido na kasa da kasa da suka hada da Tarayyar Turai da cibiyar Carter suka tura tawagoginsu domin sa ido kan zaben kasar.

 

 

NAN/Ladan Nasidi.